Çürüksulu Yalısı

Çürüksulu Yalısı 1790’larda Tırnakçızade adında, varlıklı bir toynak ve boynuz tüccarı tarafından yaptırıldı. Yalı inşa edilirken Bizans saraylarının kalıntıları kullanıldı. İkiz yalı mirasçıların veraset tartışmasına girdiği 1890’a kadar Tırnakçızade ailesinin elindeydi.

Çürüksulu Yalısı

 

Çürüksulu Yalısı 1790’larda Tırnakçızade adında, varlıklı bir toynak veboynuz tüccarı tarafından yaptırıldı. Yalı inÅŸa edilirkenBizans saraylarının kalıntıları kullanıldı. Ä°kiz yalı mirasçıların veraset tartışmasına girdiÄŸi 1890’a kadar Tırnakçızade ailesinin elindeydi.

Güneye bakan yalı bölünüp satışa çıkartılınca Çürüksulu Ahmet PaÅŸa satın aldı. Çürüksulu Ahmet PaÅŸa, yalıyı büyük oranda deÄŸiÅŸtirdi ve simetrik yapısıyla tipik bir 19. yüzyıl BoÄŸaziçi yalısına dönüÅŸtürdü.

BELKIS HANIM’IN ÅžATAFATLI HAYATI 

Yalının en ünlü sahiplerinden biri Çürüksulu Ailesi’nden Ahmet PaÅŸa’nın kızı Belkıs Ratib’dir. Belkıs Ratib güzelliÄŸi ile Avrupa sosyetesinde bile konuÅŸulan çevresi hayli geniÅŸ bir kadındı. Belkıs Ratib’in ilk eÅŸiAtatürk’ün danışmanı Ethem MenemencioÄŸlu’ydu. Ethem MenemencioÄŸlu bir görevle Afganistan’a gidip orada uzun süre kaldı.

AÅŸk hayatıyla skandallara neden olan Belkıs Ratib boÅŸandıktan sonra büyük bir servete sahip olan Mısırlı Ä°brahim Ratib’e aşık olup evlendi. Belkıs Ratib yalıya akan zenginliÄŸin etkisiyle gösteriÅŸli bir hayat sürüyordu. Öyle ki; yalıda zaman zaman misafir olarak kalan yakın arkadaşı Prenses Marthe Bibesco gibi arkadaÅŸlarıyla günlerce konuÅŸulan davetler veriyordu. Ancak Ä°brahim Ratib II. Dünya Savaşı yıllarında iflasedince bu ÅŸatafatlı hayat sona erdi.

SARAY YAVRUSU 

SavaÅŸtan sonra Paris’e yerleÅŸen Belkıs Ratib, zamanla parasızlıktan yalıya bakamaz hale geldi. O yıllardaAlmanya’nın konsolosluk binaları kapatılınca, yalıyı geçici konsolosluk olarak kiraya verdi. AlmanKonsolosluÄŸu açılınca da yalı Ankaralı diplomatlara kiralandı. Belkıs Ratib 1950’lerin sonunda yalıya geri döndü. Fakat eski zenginliÄŸin gölgesi bile yoktu artık.

Belkıs Ratib elmas ve yakutlarını satarak bir süre yalının masraflarını karşıladı. Ama yalının sorunları bitmiyordu. Çatı aktığı için yaÄŸmurlu günlerde yalının içinde ÅŸemsiyelerle dolaÅŸmak zorunda kalıyordu. Nihayet gün geldi tavan çöktü. Diplomat Muharrem Nuri Birgi yalıya hayrandı ve bu duruma üzülüyordu. Belkıs Ratib’i ikna edip yalıyı 1968’de satın aldı ve aşık olduÄŸu yalıya kavuÅŸtu.

Ä°stanbul hasreti üç ev sattırdı

Muharrem Nuri Birgi yalıyı satın aldığında, bir harabeyle karşılaÅŸtı. O sıradan bir diplomat deÄŸildi. Ziya Nuri PaÅŸa’nın oÄŸluydu ve VarÅŸova BüyükelçiliÄŸi 3. KatipliÄŸi’nden sonra Nato Daimi TemciliÄŸi’nden emekli olana kadar yüksek görevlerde çalıştı. 

Muharrem Nuri Birgi için satın aldığı bu yalı bir hobiden öte saplantı haline gelmiÅŸti. Restorasyonu yapabilmek için üç evini sattı. Mimar Turgut cansever in de yardımıyla yalıyı yeniden onardı.

AhÅŸap cephe mümkün olduÄŸunca korundu veosmanlıdönemindeki gibi kırmızı aşı boyasıyla boyandı. Sonradan yerleÅŸtirilmiÅŸ bölmeler kaldırıldı. Yalı 1800’lerde Ä°stanbul’da yapılmış mobilyalar, 300 yıllık Ä°ranhalıları, divit koleksiyonu ve deÄŸerli hat eserleriyle bir müzeye dönüÅŸtü.

YALIDAN KÖÅžKE 

Emekli olduÄŸu 1972’de yalıya yerleÅŸen Muharrem Nuri Birgi bahçe konusunda hayal gücünü serbest bıraktı. Egzotik aÄŸaçlar, süs havuzları, fıskiyelerle dolu devasa bir bahçe oluÅŸturdu. Ama bunca uÄŸraşıdan sonra Muharrem Nuri Birgi en çok 1978’de çok sevdiÄŸi evinin önünden yol geçirilmesine üzüldü.

Çürüksulu Yalısı denizle olan baÄŸlantısı kopunca teknik olarak bir köÅŸke dönüÅŸtü. Muharrem Nuri Birgi 1986’da yalıdavefat  etti. Ama çok özen gösterdiÄŸi yalısını, ölümünden kısa bir süre önce deÄŸerli koleksiyonlarıyla birlikte arkadaşı Selahattin Beyazıt a bırakmıştı.Bir dönem Galatasaray BaÅŸkanlığı da yapan Selahattin Beyazıt’a ait Çürüksulu Yalısı’nın 2012’de icradan satışa çıkması ÅŸaÅŸkınlık  yarattı. Selahattin Beyazıt ve oÄŸlunun sahip olduÄŸu toyiki firmasının iflas etmesinden sonra icra takibiyle 80 milyon liraya ulaÅŸan büyük bir borç yükü oluÅŸmuÅŸtu. Davaları kazanan Selahattin Beyazıt borçlarını ödedi. Çürüksulu Yalısı ise yine Åžstanbul’un benzersiz manzarasına bakıyor