FATMA HANIM SULTAN TÃœRBESÄ°

Bu muhteşem açık türbe, Hüdâyî Aziz Mahmud Efendi Camii'nin sağ tarafında ve kesme taş bir kaide üzerindedir. Devrinin güzel bir örneği olan türbe, kare plânlı ve sekiz poligonal mermer sütunludur.

FATMA HANIM SULTAN TÃœRBESÄ°

Bu muhteÅŸem açık türbe, Hüdâyî Aziz Mahmud Efendi Camii'nin saÄŸ tarafında ve kesme taÅŸ bir kaide üzerindedir. Devrinin güzel bir örneÄŸi olan türbe, kare plânlı ve sekiz poligonal mermer sütunludur. Sütun baÅŸlıkları baklavalıdır. Sütunların arası güzel desenli pirinç ÅŸebekedir. Åžebekelerin üzerinde sütunlara bindirilmiÅŸ mermer ayna taÅŸları vardır. Bu taÅŸların üzerinde ve köÅŸelere yakın yerde kabartma rozetler bulunmaktadır. Buraya bir de güneÅŸ saati yerleÅŸtirilmiÅŸtir.

Türbenin üzeri demir kafestir. Hiç bir yerinde kitâbesi yoktur. Mezarlık tarafına açılan kapısı yine pirinçtendir. 1894 zelzelesinde türbenin taÅŸları yerinden oynamış ve bu yüzden sütun baÅŸları hizasında demir bir kuÅŸak geçirilmiÅŸtir. Türbenin saÄŸ tarafında, Ä°zzi Efendi'nin küçük açık türbesi ile Sadrazam Rusçuklu Hasan PaÅŸa'nın kabri vardır. Türbede, Kaya Sultan'ın 1140 (1727-28) tarihinde vefat eden kızı Fatma Sultan medfundur. Fatma Hanım Sultan'ın annesi Kaya Sultan, IV. Murat'ın kızıdır. 1632'de dünyaya gelmiÅŸ ve henüz 14 yaşının içinde iken 1646'da Melek Ahmet PaÅŸa ile evlendirilmiÅŸtir.

Ä°lk çocuÄŸu AÅžfe Hanım Sultan'ı 1649'da dünyaya getirmiÅŸtir. 1064 (1653-54) tarihinde küçük yaÅŸta vefat eden AÅžfe Hanım Sultan, Åžehzadebaşı Camii hazîresine gömülmüÅŸtür. Kocası ile çok mesut bir hayat süren Kaya Sultan, fazla heyecandan 1655 tarihinde Üsküdar'da PaÅŸalimanı mevkiindeki muhteÅŸem sarayında 7 aylık çocuÄŸunu düÅŸürmüÅŸ ve bu düÅŸük çocuk Mihrimah Sultan Camii avlusundaki türbeye gömülmüÅŸtür. (Mihrimah Sultan Camii Türbesi bahsine bakınız.) 15 Åžubat 1659 tarihinde Eyüp'teki yalısında Fatma Hanım Sultan'ı doÄŸururken, son kalması neticesinde, cahil ebelerin elinde feci surette can vermiÅŸ ve Eyüp'ten kayık ile getirilen cenazesi "Ayasofya türbelerinden, kilisenin eski vaftizhanesi olan ve sonradan cami yaÄŸhanesi halinde kullanılan kubbeli binaya, Sultan I. Mustafa (öl. 1639) ve Sultan Ä°brahim'in (1640-1648) yanına gömülmüÅŸtür. Yanında, Üsküdar'da bir sarayı bulunan Bayram PaÅŸa'nın eÅŸi Hanzâde Sultan'ın sandukası vardır.

Fatma Hanım Sultan, 68 yaşında olduÄŸu halde, annesinden intikal eden sarayında vefat ederek bu türbeye gömülmüÅŸtür. Sicill-i Osmânî'de ve diÄŸer kaynaklarda adı yazılı deÄŸildir. Hayatı hakkında da bir bilgimiz yoktur. Kaya Sultan'ın 1657-1661 tarihlerinde vefat ettiÄŸi ileri sürülmüÅŸtür ki, yanlıştır. Evliya Çelebi eserinde, Melek Ahmet PaÅŸa'nın Kaya Sultan'ın vefatından 20 gün sonra PadiÅŸah tarafından Bosna Eyaleti'yle Ä°stanbul'dan uzaklaÅŸtırıldığını ve bir hafta Topçular'daki sarayında oturduktan ve gereken hazırlıkları yaptıktan sonra 20 Cemaziyelâhir 1069 (15 Mart 1659)'da hareket ettiklerini yazmaktadır.