Çocuk şiddeti ailede öğreniyor

Üsküdar Üniversitesi NPÄ°stanbul Nöropsikiyatri Hastanesi Çocuk ve Ergen PsikoloÄŸu Hande SinirlioÄŸlu ErtaÅŸ, çocukların kendini kanıtlamak ve dikkat çekmek için de öfke ve ÅŸiddete baÅŸvurabildiÄŸini söyledi.

 

Çocukların masum birer bebek olarak her ÅŸeyden habersiz dünyaya geldiÄŸini ancak zamanla çevresinden ÅŸiddeti öÄŸrenerek ya da ÅŸiddete maruz kalarak “ÅŸiddet davranışlarını” gösterebildiÄŸini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Hande SinirlioÄŸlu ErtaÅŸ, ÅŸunları söyledi:

 

“ArkadaÅŸlarına ÅŸiddet gösteren, kardeÅŸlerine ya da hayvanlara ÅŸiddet uygulayan çocukların ÅŸiddet eÄŸilimini ya da çocuklarda yaÅŸanan sorunları deÄŸerlendirirken pek çok etmene ayrı ayrı odaklanmak gerekir. Bir bebek dünyaya geldiÄŸinde her ÅŸeyden habersizdir. Zamanla algıları, düÅŸünceleri ve davranışları ÅŸekillenir.

 

Elbette ilk etmen doÄŸuÅŸtan getirdiÄŸi genetik yatkınlıkları ve mizaç özellikleridir. Kimi çocuklar ilerleyen yıllarda yaÅŸadıkları sorunları dışa vurma, kimileri ise içselleÅŸtirme eÄŸilimi ile doÄŸar. ÇocuÄŸun doÄŸuÅŸtan getirdiÄŸi temel özellikleri, ebeveyn tutumları, çevresindeki modeller ve yaÅŸadığı koÅŸullar ile ÅŸekillenir. Çocuklar sorunlarını agresif davranışlarla, kimileri ise kaygı ve depresif belirtiler ile yansıtabilir.

 

Åžiddet eÄŸilimi olan çocukların genetik olarak öfke, dürtüsellik eÄŸilimi olan, bebekliÄŸinde “zor mizaç” a sahip olarak tanımlanan çocuklar olduÄŸu görülmektedir. Bir çocuk öfkeli ve zor bir yapı ile doÄŸsa bile, çevresel faktörler ile bu kontrol altına alınabildiÄŸi gibi, kolay mizaçlı çocukların da ilerleyen yıllarda ÅŸiddete eÄŸilimli olduÄŸu görülebilir.”

 

 

Özellikle aile içi yaÅŸanan ÅŸiddetin, çocukların ÅŸiddet davranışlarını model almasına neden olduÄŸunu kaydeden ErtaÅŸ, çocukların bu davranışı aile istemese de öÄŸrenebildiÄŸini söyledi. ErtaÅŸ ÅŸöyle devam etti:

 

“Çocuklar istesek de istemesek de büyüklerin yaptıklarını örnek alır ve öÄŸrenir. Aileler benim yaptığımı yapma dese de bu yeterli olmaz. Bazı ailelerin zaten ÅŸiddet eÄŸilimi olan çocuklarını terbiye etmek adına dövdüÄŸünü gözlemliyoruz. Oysa dayak o an için çocuÄŸu durduran ancak ÅŸiddet eÄŸilimine neden olan, içindeki öfkeyi arttıran yanlış bir tutumdur.

 

Aileye karşı çıkamayan çocuk, öÄŸrendiÄŸi davranış tarzını kendinden zayıf olana yöneltir ve akranlarına veya kardeÅŸlerine yönelik ÅŸiddet uygular. ÇocuÄŸu ÅŸiddet eÄŸilimine iten nedenlerden biri de kendini kanıtlama veya ifade çabası olabilir. Sorunlarını tanımlayamayan, duygularını ifade edemeyen çocukların engellenme halinde ÅŸiddete baÅŸvurduÄŸu görülür.”

 

 

Ailelerin çocuklarının güçlü yanlarını desteklemesi, duygularını ifade etme becerilerini onlara model olarak öÄŸretmeleri gerektiÄŸini de kaydeden Hande SinirlioÄŸlu ErtaÅŸ, çocuÄŸun öfkeli yapısını, baskılayarak deÄŸil öfkesini uygun ÅŸekilde aktarmasına olanak vererek kontrol altına alınması gerektiÄŸini söyledi. ErtaÅŸ ÅŸöyle dedi:

 

“Unutulmamalıdır ki öfke doÄŸal bir duygudur. Öfkenin de yaÅŸanması deÄŸil, nasıl yaÅŸandığı ve nasıl ifade edildiÄŸi sorundur. Nasıl mutlu bir insanın sokaklarda dans ederek, herkese gülüp sarılarak mutluluÄŸu paylaÅŸması doÄŸal karşılanmıyorsa, öfkeyi etrafa zarar verici ÅŸekilde ifade de doÄŸal karşılanmayacaktır. Bir çocuk ÅŸiddet içeren davranışlarda bulunduÄŸunda çocuÄŸu, duygularını ve kiÅŸiliÄŸini deÄŸil, davranışı cezalandırmak önemlidir.

 

ÇocuÄŸa yaklaşımda bu ÅŸiddet eÄŸiliminin nedenleri araÅŸtırılmalıdır. Olumlu davranışları pekiÅŸtirilen, öfkesini uygun ifade etmeyi baÅŸarabilen ve bu davranışları ile ödüllendirilen çocuklarda kendini denetleyebildiÄŸi hissi ile kiÅŸilik yapılanması da olumlu yönde geliÅŸecektir

 

milliyet....

 

pembenar.com......