MALATYALI Ä°SMAÄ°L AÄžA TEKKESÄ°

MALATYALI Ä°SMAÄ°L AÄžA TEKKESÄ°

MALATYALI Ä°SMAÄ°L AÄžA TEKKESÄ°

Tekke, GündoÄŸumu Caddesi üzerinde ve bu yola göre tepe olan bir mahalde bulunuyordu. Büyük bir bahçe içindeki bu ahÅŸap binaya iki kapıdan girilirdi. Bahçe kapılarından biri, cadde tarafında, diÄŸeri ise, Malatyalı Ä°smail AÄŸa Camii karşısındaki çıkmaz sokakta idi. Her ikisine de merdivenli bir yoldan gidiliyordu. Bugün tekke binasından ve Åžeyh Fethi Efendi Türbesi'nden eser kalmamıştır. Tekkenin yan tarafında Feyzullah Efendi Tekkesi, karşısında ise Ä°skender Baba Tekkesi bulunuyordu. Tekke, Sa'diyye tarikatından Åžeyh Cemal Efendi tarafından tesis edilmiÅŸtir. Kendisi, 1247 (1831) tarihinde vefat etti. Kabri, tekkenin hazîresinde iken bugün mevcut deÄŸildir. Onun yerine halifesi ve damadı Fethi Efendi Åžeyh olmuÅŸtur. Âyin günü Salı idi. Tekkenin kurulduÄŸu tarih belli deÄŸildir. 1256 (1840) tarihli tekkeler listesinde adı "Sa'diyye'den Kapu AÄŸası Ä°smail AÄŸa Tekkesi, der kurb-ı AÄŸahamamı, der Üsküdar" diye kayıtlıdır. 1199 (1784) tarihli listede ise adı yoktur. 1250 (1834) tarihinde icra edilen Saliha Sultan DüÄŸünü'ne çaÄŸrılan meÅŸayih arasında Feyzullah Efendi Tekkesi'nin adı bulunduÄŸu halde, bu tekkenin ismi yoktur. Bu durumda tekke, 1840 tarihinden hemen sonra ikinci defa tesis edilmiÅŸ demektir. Mir'at-i Ä°stanbul yazarı: "Ahmediye'de Sa'dî Tekkesi, Kızlar AÄŸası Ä°smail AÄŸa tarafından bina ve inÅŸa olunmuÅŸtur," demektedir. Hadîka yazarı, burada bir tekkenin bulunduÄŸunu belirtmemiÅŸtir. "Derûn-ı tekkede Fethi Efendi namında bir zat medfundur. Tekkenin altında dahi bir çeÅŸme mevcut olup üzerinde 'Ve min el-mâi küll-i ÅŸey'in hayy' âyet-i kerimesi mahkukdur. Tarih-i binası, 1118 (1707)'dir," demekte ve tekkenin yeri için de "AÄŸa Hamamı ilerisinde ÇavuÅŸbaşı Hatibzâde Ahmed Efendi namına bina ettirilen çeÅŸme üzerinde büyücek bir Sa'dî Dergâhı" idi, diye ilâve etmektedir. 23 Rebiyülevvel 1177 (1 Ekim 1763) tarihli bir 'arz'da da, Ä°smail AÄŸa Camii ve zaviyesi diye adı geçmektedir. BaÅŸbakanlık Osmanlı ArÅŸivi'ndeki 23 L. 1209 (23 Mayıs 1795) tarihli bir 'takrir'de "Üsküdar'da Babü's-saâde AÄŸası Ä°smail AÄŸa Camii ve zaviyesi vakfından bir cihetin verilmesi istenmiÅŸtir. 26 Ramazan 1212 (13 Mart 1798) tarihli bir 'arz tezkeresi'nde de "Üsküdar'da Babü's-saâde AÄŸası Ä°smail AÄŸa vakfından zaviyesinde ve zaviyesi camiinde ikiÅŸer akçe vazifeli hücre halifesi ve cüzhan cihetlerinin tevcihi arzu edilmiÅŸtir. Bu durumda tekke, Ä°smail AÄŸa tarafından 1045 (1635) tarihinde tesis edilmiÅŸ ve sonra inkıtaya uÄŸramış ve ikinci defa da en geç 1208 (1793) senesinde yeniden kurulmuÅŸ olmalıdır. Sa'diyye Tarikati'nin kurucusu Sa'düddin Cibavî (Ciba, Harran ile Åžam arasında bir mevki) evlâtlarından es-seyyid eÅŸ-ÅŸeyh Emin Sa'düddin Tûsî, bu tekkenin ÅŸeyhi idi. 25 Zilhicce 1281 (8 Nisan 1869) tarihinde vefat etti. Kabri, Malatyalı Ä°smail AÄŸa Camii hazîresindedir. Demir parmaklık içinde ÅŸâhidesi mevcuttur. Tekkenin ikinci ÅŸeyhi olan Fethi Efendi, 1266 (1850) tarihlerinde yaÅŸamış, devrinin ma'ruf bir ÅŸeyhi olarak ün yapmıştır. Vefat tarihi belli deÄŸildir. Kendisinden sonra oÄŸlu Åžemseddin Efendi meÅŸîhate getirilmiÅŸ ve onun vefatı ile de Kemal Efendi ÅŸeyh olmuÅŸtur. Tekke, 23 Åževval 1311 (Nisan 1894)'te tamir edilmiÅŸtir. Tekke ve zaviyelerin kapatılmasından sonra harap olmuÅŸ ve 1935 tarihlerinde yıktırılmıştır.