ÜSKÜDAR İLÇE MÜFTÜLÜĞÜ



Üsküdar İlçe Müftülüğü Sultantepe Mah. Selmanıpak Cad. Selmanağa Çeşme Sok. No:5 34261 Üsküdar / İSTANBUL Tel: (0216) 553 07 82 - 553 47 45 - 391 54 36


ÜSKÜDAR İLÇE MÜFTÜLÜĞÜ

ÜSKÜDAR Ä°LÇE MÜFTÜLÜÄžÜ

Sultantepe Mah.Selmanıpak Cad.SelmanaÄŸa ÇeÅŸme Sok. No:5 34261 Üsküdar / Ä°STANBUL
Tel: (0216) 553 07 82 - 553 47 45 - 391 54 36

Ä°l MüftülüÄŸü:

Osmanlı Devleti’nin en yüksek memurlarından biri olan Yeniçeri AÄŸası’nın görev yaptığı ve Süleymaniye Camii’nin kuzeyinde, ÅŸimdiki Ä°stanbul MüftülüÄŸü hizmet binalarının bulunduÄŸu yer kısaca “AÄŸa Kapısı” olarak adlandırılmıştır. Åžehre ve Haliç’e hakim bu sarayda oturan Yeniçeri AÄŸaları’nın ne zamandan beri burada oturdukları bilinmemekle birlikte, bir Alman ressamın yaptığı ÅŸehir panoramasından 1555 tarihine kadar gidilebilmektedir.

 

BaÅŸta, Sultan II. Osman Hadisesi olmak üzere bir çok tarihi olayın geçtiÄŸi AÄŸa Kapısı, etrafı yüksek duvarlarla çevrili bir sahada, içinde adeta Hünkar Sarayı gibi çeÅŸitli köÅŸkleri, selamlık, harem ve hizmet daireleri ile atölyelerden oluÅŸan büyük bir kompleks idi. Ancak, ahÅŸap olması sebebiyle 1660, 1750, 1771 ve 1782 yangınlarından etkilenmiÅŸ ve her defasında yeniden inÅŸa ettirilmiÅŸtir.Ä°stanbul MüftülüÄŸü Tarihi FotoÄŸrafları Yeniçeri AÄŸası’nın makamı olarak kullanılan AÄŸa Kapısı Sarayı, Yeniçeri TeÅŸkilatı’nın 1826 yılında kaldırılarak yerine Asakir-i Mansûre kurulması sebebiyle, Åžeyhülislam’a tahsis edilmiÅŸtir.

 

Sultan II.Mahmud, AÄŸa Kapısı’nın Åžeyhü’l-islamlara tahsisi için yazdığı fermanda, YeniçeriliÄŸin bütün hatıralarını silip unuttur-mak için AÄŸa Kapısı adını da yasaklayarak, buraya “Bâb-ı MeÅŸîhat- Fetvahane” denilmesini istemiÅŸtir. MeÅŸihat Dairesi, 1826’da çıkan yangın sebebiyle, bir yıl sonra 22 Ekim 1827 tarihinde AÄŸa Kapısı’na nakledilmiÅŸtir. Cumhuriyet Döneminde, 03 Mart 1924 tarihinde Åžeyhülislamlık laÄŸvedildiÄŸinde ise, bu binalar “Ä°stanbul MüftülüÄŸü”ne tahsis edilmiÅŸtir. Halen Müftülük olarak kullanılan bina da, Åžeyhülislam Dairesi’nin Fetvahane Bölümü’dür.

 

Ä°stanbul MüftülüÄŸü TarihçesiAÄŸa Kapısı’nın, Bâb-ı MeÅŸîhat olduktan sonraki durumunu gösteren eski resimlerinden, bu binaların XIX. yüzyılda hakim olan Batı Mimarisi’nden alınma empire üslûbunda olduÄŸu görülmektedir.

Teşkilat Yapısı

 

1-Ana Hizmet Birimleri

 

Din Ä°ÅŸleri Yüksek Kurulu BaÅŸkanlığı

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 5 nci maddesine göre, Din Ä°ÅŸleri Yüksek Kurulunun görevleri ÅŸunlardır:

•  Ä°slam dininin temel bilgi kaynaklarını ve metodolojisini, tarihî tecrübesini ve güncel talep ve ihtiyaçları dikkate alarak dinî konularda karar vermek, görüÅŸ bildirmek ve dinî soruları cevaplandırmak.

•  Dinî konularda telif, tercüme, inceleme ve araÅŸtırmalar yapmak, yaptırmak, ihtiyaç duyduÄŸu konularda inceleme ve araÅŸtırma grupları oluÅŸturmak, bu hususta yurt içi veya yurt dışındaki uzman kiÅŸi ve kuruluÅŸlardan yararlanmak, gerektiÄŸinde bu alanlarda hizmet satın almak ve sonuçlarını BaÅŸkanlığa sunmak.

•  Yurt içinde ve yurt dışında Ä°slam dinine mensup farklı dinî yorum çevrelerini, dinî-sosyal teÅŸekkülleri ve geleneksel dinî-kültürel oluÅŸumları incelemek, deÄŸerlendirmek, bu konularda ilmî ve istiÅŸarî toplantılar, konferanslar düzenlemek ve çalışmalar yapmak.

•  Yurt içinde ve yurt dışında Ä°slam dini ile ilgili geliÅŸmeleri, dinî, ilmî faaliyetleri, neÅŸriyatı ve dinî propaganda mahiyetindeki çalışmaları takip etmek, bunları deÄŸerlendirmek ve sonucu BaÅŸkanlığa sunmak.

•  BaÅŸkanlıkça incelenmek üzere havale edilen basılı, sesli ve görüntülü eserleri dini bakımdan inceleyerek yayınlanıp yayınlanamayacağına karar vermek.

•  Özel kiÅŸi veya kuruluÅŸlarca incelenmesi talep edilen dinî yayınları bedeli karşılığında incelemek ve mütalaa vermek.

•  Din Åžûrası düzenlenmesi ile ilgili çalışmaları yürütmek.

•  BaÅŸkan tarafından verilen diÄŸer konularda çalışma yapmak ve görüÅŸ bildirmek.

 Mushafları Ä°nceleme ve Kıraat Kurulu

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 6 ncı maddesine göre Mushafları Ä°nceleme ve Kıraat Kurulunun görevleri ÅŸunlardır:

•  Mushafların, cüzlerin, mealli mushafların ve Kur’an-ı Kerim metinlerinin hatasız ve eksiksiz basım ve yayımını saÄŸlamak üzere kontrol ettikten sonra mühürlemek veya onaylamak.

•  Hatalı ve noksan olarak basılan veya yayımlanan mushaf ve cüzler ile sesli veya görüntülü Kur’an-ı Kerim yayınlarını tespit etmek.

•  Kıraat ilmi ile ilgili çalışmalar yapmak ve arÅŸiv oluÅŸturmak.

Din Hizmetleri Genel MüdürlüÄŸü

Toplumu din konusunda aydınlatma hizmetlerini yürütür. Namaz vakitlerini, dinî gün ve gecelerin, kamerî aybaÅŸlarının tespitini saÄŸlar. Bu konuda ilgili birim, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yapar.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Din Hizmetleri Genel MüdürlüÄŸünün görevleri ÅŸunlardır:

•  Cami ve mescitleri ibadete açmak, yönetmek, ibadet ve irÅŸat hizmetlerini yürütmek.

•  Cami ve mescit dışındaki yerlerde panel, konferans, seminer, sempozyum ve benzeri dinî programlar ile ilmî toplantılar düzenlemek.

•  Ceza infaz kurumu ve tutukevleri, çocuk ıslahevi, huzurevi, saÄŸlık kuruluÅŸları ve benzeri yerlerde bulunan vatandaÅŸlara irÅŸat hizmetleri götürmek.

•  Radyo ve televizyon kurumları ile diÄŸer yayın kuruluÅŸları vasıtasıyla toplumu din konusunda aydınlatmak.

•  Dinî gün ve gecelerde programlar düzenlemek.

•  Ä°lgili birim, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yaparak namaz vakitleri ile dinî gün ve geceleri tespit ve ilan etmek, bunun için gerekli çalışmaları yürütmek.

•  Aile, kadın, gençlik ve toplumun diÄŸer kesimlerine yönelik dinî konularda aydınlatma ve rehberlik yapmak.

•  Kurban ibadetinin usulüne uygun ÅŸekilde yerine getirilmesi için gerekli çalışmaları yapmak.

•  Ä°htiyaç duyulan yerlere okuma salonları açmak ve bunlarla ilgili iÅŸleri yürütmek.

•  Ä°slam dinine mensup farklı dinî yorum çevreleri, dinî-sosyal teÅŸekküller ve geleneksel dinî-kültürel oluÅŸumlarla ilgili çalışmalar yapmak.

EÄŸitim Hizmetleri Genel MüdürlüÄŸü

Kur'an kurslarının ve eÄŸitim merkezlerinin açılış, eÄŸitim-öÄŸretim ve yönetimi ile ilgili iÅŸleri yürütür. BaÅŸkanlık personelinin meslekî formasyonunu geliÅŸtirmek ve hizmet verimini artırmak amacıyla yıllık hizmet içi eÄŸitim planını hazırlar ve uygular.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, EÄŸitim Hizmetleri Genel MüdürlüÄŸünün görevleri ÅŸunlardır:

•  Kur’an-ı Kerim okumak, anlamını öÄŸrenmek, hafızlık yapmak, din eÄŸitimi almak isteyenler için kurslar düzenlemek ve Kur’an kursları açmak.

•  Bu kurslarda okuyan öÄŸrenciler için yurt ve pansiyonlar açmak ve yönetmek.

•  Kur’an-ı Kerimin usulüne uygun olarak okunması konusunda çalışmalar yapmak.

•  Ä°lgili birim, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yaparak eÄŸitim programları geliÅŸtirmek, planlamak ve uygulamak, bu amaçla eÄŸitim merkezleri açmak ve bu merkezlerle ilgili iÅŸ ve hizmetleri yürütmek.

•  En az lisans düzeyinde dinî yükseköÄŸrenim görmüÅŸ olan personelin, BaÅŸkanlığın görev alanı ile ilgili konularda hizmet içinde bilgisini artırması ve uzmanlaÅŸması amacıyla dinî yüksek ihtisas merkezleri açmak ve bu merkezlerle ilgili iÅŸ ve iÅŸlemleri yürütmek.

Hac ve Umre Hizmetleri Genel MüdürlüÄŸü

Hac ve Umre ibadetlerini yerine getirmek isteyen vatandaÅŸların bu yolculuklarıyla ilgili her türlü iÅŸ ve iÅŸlemlerini yurtiçinde ve yurtdışında planlar ve yürütür. Bu konuda ilgili kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yapar.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Hac ve Umre Hizmetleri Genel MüdürlüÄŸünün görevleri ÅŸunlardır:

•  Hac ve umre ibadetlerinin usulüne uygun, saÄŸlık ve güvenlik içinde, hizmet talep edenlerin hakları korunacak ÅŸekilde yerine getirilmesi amacıyla yurt içinde ve yurt dışında gerekli tedbirleri almak, ilgili ülke, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yapmak, bu konulardaki hizmet ve faaliyetleri düzenlemek, yürütmek ve denetlemek.

•  Hacda kurban ibadetinin usulüne uygun ÅŸekilde yerine getirilmesi için gerekli çalışmaları yapmak.

•  Ä°lgili birim, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yaparak hac ve umreye gideceklerle görevlilerin eÄŸitimini saÄŸlamak.

•  Görev alanına giren konularda hizmet satın almak.

Dini Yayınlar Genel MüdürlüÄŸü

Sesli, görüntülü, süreli ve basılı yayınlar yapmak suretiyle din konusunda toplumu aydınlatır. BaÅŸkanlığın kütüphane hizmetlerini yürütür.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Dini Yayınlar Genel MüdürlüÄŸünün görevleri ÅŸunlardır:

•Toplumu din konusunda aydınlatmak amacıyla gerçek ve elektronik ortamda basılı, sesli ve görüntülü eserler hazırlamak, hazırlatmak, bunları inceleyerek yayımlamak, süreli yayınlar yapmak ve gerektiÄŸinde ücretsiz yayın dağıtmak, dini bakımdan daha teferruatlı incelenmesi gereken eserleri Din Ä°ÅŸleri Yüksek Kurulunun olumlu görüÅŸünü aldıktan sonra yayımlamak.

•BaÅŸkanlığın görev alanı ile ilgili konularda radyo ve televizyon yayını yapmak, radyo ve televizyonlarda yayınlanmak üzere programlar hazırlamak ve hazırlatmak, bu konularda Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ve diÄŸer yayın kuruluÅŸları ile iÅŸbirliÄŸi yapmak ve gerektiÄŸinde bu amaçla hizmet satın almak.

•Yurt dışında yaÅŸayan vatandaÅŸ, soydaÅŸ ve Ä°slam dinine mensup topluluklara yönelik deÄŸiÅŸik dil ve lehçelerde yayınlar hazırlamak, hazırlatmak ve gerektiÄŸinde bunları ücretsiz dağıtmak.

Dış Ä°liÅŸkiler Genel MüdürlüÄŸü

Yurtdışındaki vatandaÅŸ ve soydaÅŸlarımıza yönelik din hizmeti götürür. Bu hizmetlerle ilgili iÅŸleri yürütür. Yurtdışına gönderilecek personelin eÄŸitimi için kurslar ve seminerler tertipler. Yurtdışından BaÅŸkanlık hizmetleriyle ilgili konularda temas ve incelemelerde bulunmak üzere gelen kiÅŸi, heyet ve gruplara rehberlik eder.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Dış Ä°liÅŸkiler Genel MüdürlüÄŸünün görevleri ÅŸunlardır:

•Uluslararası antlaÅŸmalar ve iliÅŸkiler çerçevesinde ilgili makamlarla iÅŸbirliÄŸi yaparak yurt dışındaki vatandaÅŸlarımızın din hizmetleri ve din eÄŸitimi ile ilgili iÅŸlerini yürütmek, soydaÅŸ ve akraba toplulukları ile Ä°slam dinine mensup diÄŸer topluluklara bu konularda yardımcı olmak.

•Ä°lgili birim, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yaparak yurt dışında görevlendirilecek personelin eÄŸitim ihtiyaçlarını belirlemek ve eÄŸitim planlarını hazırlamak, personelin seçimi ve bu görevlere hazırlanmaları ile ilgili iÅŸleri yürütmek, yurt dışı teÅŸkilatı bulunmayan yerlerde görevliler arasından birini koordinatör olarak görevlendirmek.

•Yurt içinde ve yurt dışındaki ilgili kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yaparak yurt dışı hizmet alanlarında personelin uzmanlaÅŸması için gerekli çalışmalar yapmak, bu konuda BaÅŸkanlıkça hizmet satın alma yoluyla yapılan iÅŸleri yürütmek, takip ve koordine etmek.

•Yurt dışında Ä°slam dini ve diÄŸer dinlerle ilgili olarak yapılan çalışmaları takip etmek, incelemek ve deÄŸerlendirmek.

•DiÄŸer din mensupları, kurum, kuruluÅŸ ve topluluklarıyla iliÅŸkiler konusunda gerekli çalışmaları yapmak.

•Avrupa BirliÄŸi ile iliÅŸkiler çerçevesinde BaÅŸkanlığın görev alanına giren konularda ilgili birim, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi içinde çalışmalar yapmak.

2-Danışma ve Denetim Birimleri

Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı

Rehberlik ve TeftiÅŸ BaÅŸkanı ile baÅŸmüfettiÅŸ, müfettiÅŸ ve müfettiÅŸ yardımcılarından oluÅŸur. DoÄŸrudan BaÅŸkana baÄŸlı olup, merkez, taÅŸra ve yurtdışı kuruluÅŸları ile denetimi aynı zamanda BaÅŸkanlığa ait kuruluÅŸlardaki teftiÅŸ, inceleme ve soruÅŸturmaları BaÅŸkan adına yapar.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Rehberlik ve TeftiÅŸ BaÅŸkanlığının görevleri ÅŸunlardır:

•MüfettiÅŸ sıfat ve niteliklerini taşıyan bir baÅŸkanın yönetimi altında BaÅŸkanlığın bütün iÅŸlerini BaÅŸkan adına müfettiÅŸ ve müfettiÅŸ yardımcıları marifeti ile eÄŸitici ve rehberlik edici bir anlayışla teftiÅŸ etmek, hizmeti ve personeli denetlemek, inceleme ve soruÅŸturma yapmak.

•MüfettiÅŸler tarafından düzenlenen raporları deÄŸerlendirmek, raporlar hakkında istatistiki bilgiler ile birlikte uygulamadaki sorunlara ve yapılması gereken hususlara iliÅŸkin öneriler sunmak.

•Denetim yöntem ve teknikleri geliÅŸtirmek, denetim standart ve ilkeleri oluÅŸturmak, denetimin etkinliÄŸini ve verimliliÄŸini artırıcı tedbirleri almak, bu konuda görüÅŸ ve öneriler sunmak, gerektiÄŸinde taÅŸrada çalışma grupları oluÅŸturmak ve denetim rehberleri hazırlamak.

Ä°ç Denetim Birimi BaÅŸkanlığı

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile ilgili diÄŸer mevzuat çerçevesinde;

BaÅŸkanlığın merkez, taÅŸra ve yurt dışı kuruluÅŸlarının her türlü faaliyet ve iÅŸlemleri ile ilgili olarak;

•BaÅŸkanlığın maruz kaldığı riskleri ve bunlara iliÅŸkin kontrolleri dikkate alarak, denetim çalışmalarında öncelik verilecek alanların, dikkate alınacak ayrıntıların ve denetimin sıklığının belirlenmesine yönelik olarak, her yıl itibariyle risk deÄŸerlendirmesi yapmak,

•Dönemsel ve riske dayalı iç denetim faaliyetleri çerçevesinde, iç denetim plan ve programları hazırlamak, çalışma planları aracılığıyla icra etmek,

•Ä°ç kontrol ve risk yönetim sistemlerinin yeterliliÄŸini ve etkinliÄŸini deÄŸerlendirmek,

•Dönemsel ve riske dayalı denetimler haricinde, BaÅŸkan’ın talebi üzerine, iç denetimin amacına uygun denetimler yapmak,

•Ä°lgili mevzuat ve bu yönergede belirtilen danışmanlık faaliyetlerini yürütmek.

Hukuk MüÅŸavirliÄŸi

BaÅŸkanlıkla ilgili idarî ve adlî davalarda gerekli bilgileri hazırlar ve Hazineyi ilgilendirmeyen idarî davalarda BaÅŸkanlığı temsil eder. BaÅŸkanlık birimlerinin görüÅŸ istediÄŸi konularda mütalaa verir. Birimler tarafından hazırlanan veya Bakanlıklardan ve BaÅŸkanlıktan gönderilen kanun, tüzük, yönetmelik ve yönerge tasarılarını inceler ve gereÄŸini yapar.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Hukuk MüÅŸavirliÄŸi’nin görevleri ÅŸunlardır:

•BaÅŸkanlık merkez birimlerinden sorulan hukuki konular ile hukuki, mali ve cezai sonuçlar doÄŸuracak iÅŸlemler hakkında görüÅŸ bildirmek.

•BaÅŸkanlığın menfaatlerini koruyucu, anlaÅŸmazlıkları önleyici hukuki tedbirlerin zamanında alınmasına rehberlik etmek, anlaÅŸma ve sözleÅŸmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olmak.

•8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanun hükümlerine göre adli ve idari davalarda gerekli bilgileri hazırlamak ve taraf olduÄŸu, Hazineyi ilgilendirmeyen idari davalarda BaÅŸkanlığı temsil etmek.

•BaÅŸkanlığın amaçlarını daha iyi gerçekleÅŸtirmesini; mevzuata, plan ve programa uygun olarak çalışmasını temin etmek amacıyla gerekli hukuki teklifleri hazırlamak ve BaÅŸkana sunmak.

•BaÅŸbakanlık, bakanlıklar ve BaÅŸkanlık birimlerinden gönderilen kanun, tüzük, yönetmelik ve diÄŸer mevzuat taslaklarını hukuki açıdan inceleyerek görüÅŸ bildirmek.

Strateji Geliştirme Başkanlığı

BaÅŸkanlık hizmetlerinin etkili ve verimli hale getirilmesi, idarî iÅŸlemlerin kolaylaÅŸtırılması için çalışma ve araÅŸtırmalar yapar. BaÅŸkanlık birimleri tarafından koordineli olarak yürütülmesi gereken iÅŸ ve hizmetleri koordine eder ve yürütür. Uzun vadeli plânlar, kalkınma plânları, Hükümet Programı ve yıllık programlarda BaÅŸkanlık hizmetleri ile ilgili olarak yer alması gerekli görülen hizmet ve tedbirlerin ilmî araÅŸtırma esaslarına göre tespitini saÄŸlar. Yıllık çalışma programlarını ve stratejik planlamasını hazırlar ve uygulanmasını takip eder. Performans kriterlerini belirler ve takip eder. Ä°statistikî çalışmalar ve araÅŸtırmalar yapar, bütçe teklifini hazırlar, ödeneklerin dağıtım iÅŸlerini yürütür. Ä°ç mali kontrol hizmetlerini yerine getirir. Bilgisayar ve internet hizmetlerini yürütür.

Strateji GeliÅŸtirme BaÅŸkanlığı’nın, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 60. maddesi ve 5436 sayılı Kanun’un 15. maddesi ile belirlenen ve 633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, görevleri ÅŸunlardır.

•Ulusal kalkınma strateji ve politikaları, yıllık program ve hükümet programı çerçevesinde BaÅŸkanlığın orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek, amaçlarını oluÅŸturmak üzere gerekli çalışmaları yapmak,

•BaÅŸkanlığın görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütleri geliÅŸtirmek ve bu kapsamda verilecek diÄŸer görevleri yerine getirmek,

•BaÅŸkanlığın yönetimi ile hizmetlerin geliÅŸtirilmesi ve performansla ilgili bilgi ve verileri toplamak, analiz etmek/ettirmek, yorumlamak/yorumlatmak,

•BaÅŸkanlığın görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek, kurum içi kapasite araÅŸtırması yapmak/yaptırmak, hizmetlerin etkililiÄŸini ve tatmin düzeyini analiz etmek/ettirmek ve genel araÅŸtırmalar yapmak/yaptırmak,

•Yönetim bilgi sistemlerine iliÅŸkin hizmetleri yerine getirmek,

•BaÅŸkanlığın stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek,

•Ä°zleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren BaÅŸkanlık bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak ve BaÅŸkanlık faaliyetlerinin bunlara uygunluÄŸunu izlemek ve deÄŸerlendirmek,

•Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı hazırlamak ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak, ödeneÄŸin ilgili birimlere gönderilmesini saÄŸlamak,

•Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına iliÅŸkin verileri toplamak, deÄŸerlendirmek ve bütçe kesin hesabı ile malî istatistikleri hazırlamak,

•Ä°lgili mevzuatı çerçevesinde BaÅŸkanlık gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil iÅŸlemlerini yürütmek,

•Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak BaÅŸkanlığın faaliyet raporunu hazırlamak,

•BaÅŸkanlığın mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara iliÅŸkin Ä°cmal cetvellerini düzenlemek,

•BaÅŸkanlığın yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım deÄŸerlendirme raporunu hazırlamak,

•BaÅŸkanlığın, diÄŸer idareler nezdinde takibi gereken malî iÅŸ ve iÅŸlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak,

•Malî kanunlarla ilgili diÄŸer mevzuatın uygulanması konusunda BaÅŸkan’a ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri saÄŸlamak ve danışmanlık yapmak,

•Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek,

•Ä°ç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliÅŸtirilmesi konularında çalışmalar yapmak,

•BaÅŸkanlıkça verilen benzeri görevleri yapmak.

3- Yardımcı Hizmetler Birimleri

Ä°nsan Kaynakları Genel MüdürlüÄŸü

BaÅŸkanlığın insan gücü plânlaması ve personel politikalarıyla ilgili çalışmalar yapar. Personelin seçimi, sınav, atama, nakil, kadro, sicil, terfi, tahsis ve disiplin iÅŸlemleriyle ilgili hizmetleri yürütür. Sendikal faaliyetlerle ilgili iÅŸ ve iÅŸlemleri yerine getirir.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Ä°nsan Kaynakları Genel MüdürlüÄŸünün görevleri ÅŸunlardır:

•BaÅŸkanlığın insan gücü politikası ve planlaması konusunda çalışmalar yapmak, yaptırmak ve tekliflerde bulunmak.

•BaÅŸkanlık personelinin atama ve özlük iÅŸlemlerini yürütmek.

•Ä°lgili birim, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi yaparak BaÅŸkanlık personelinin adaylık, kurs ve stajları ile hizmet içi eÄŸitim ihtiyaçlarını belirlemek, planlarını hazırlamak ve bu iÅŸleri yürütmek.

•BaÅŸkanlık personelinin etkinliÄŸini ve verimliliÄŸini artırmak için çalışmalar yapmak ve bu çalışmaları yürütmek.

Yönetim Hizmetleri Genel MüdürlüÄŸü

BaÅŸkanlık hizmetleri için gerekli olan araç, gereç ve malzemelerin temini; bina, tesis, arsa ve arazileri kiralama, tahsis, satın alma, kamulaÅŸtırma, inÅŸaat, ihale ve kontrolü ile ilgili hizmet ve faaliyetleri yürütür. BaÅŸkanlık hizmet binalarının bakım ve onarımları ile temizlik, aydınlatma, ısıtma, koruma ve güvenlik hizmetlerini yapar. Personeli taşıma, saÄŸlık, sosyal ve yardımlaÅŸma hizmetlerini yerine getirir. BaÅŸkanlığın her türlü tahakkuk, tediye ve malî iÅŸlerle ilgili hizmetlerini yürütür. BaÅŸkanlığın genel evrak ve arÅŸiv hizmetlerini, kamu konutlarının tahsisi ile ilgili iÅŸlemleri, teberrükât eÅŸyası ve demirbaÅŸ malzemelerle ilgili hizmetleri ifâ eder.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Yönetim Hizmetleri Genel MüdürlüÄŸünün görevleri ÅŸunlardır:

•BaÅŸkanlığın merkez ve taÅŸra teÅŸkilatını ilgilendiren yapım, bakım, onarım, satın alma, kiralama, genel evrak, arÅŸiv, saÄŸlık, güvenlik, temizlik, aydınlatma, taşıma ve benzeri iÅŸ ve iÅŸlemleri yürütmek.

•Kurum için gerekli her türlü teknik, donanım ve altyapı hizmetlerini planlamak, geliÅŸtirmek, kurmak, iÅŸletmek, yenilemek, bu altyapıların güvenliÄŸini ve sürekliliÄŸini saÄŸlamak üzere gerekli önlemleri almak.

•BaÅŸkanlık hizmetleri için arsa, bina ve tesisler ile ilgili ihtiyaçları tespit etmek ve programlamak.

•BaÅŸkanlığın hizmetleri için ihtiyaç duyulan arsa ve binaların tahsis, kamulaÅŸtırma ve kiralama iÅŸlemlerini yürütmek.

•BaÅŸkanlık hizmet binaları, eÄŸitim merkezi, Kur’an kursu, sosyal tesis ve benzeri yatırım tekliflerini hazırlamak ve yatırım ödeneklerini planlamak.

•Cami, Kur’an kursu, hizmet binası ve diÄŸer dini tesislerin estetik, fonksiyonel ve güvenli ÅŸekilde inÅŸası için çalışmalar yaparak teknik yönden kontrolünü saÄŸlamak, tip projeler hazırlamak, hazırlatmak ve kontrol etmek.

•Mazbut ve mülhak vakıflarda bulunan cami ve mescitlerdeki teberrükat eÅŸyasının tespiti, korunması, deÄŸerlendirilmesi, yerlerinin deÄŸiÅŸtirilmesi, satışı ve satıştan elde edilen paranın benzeri hizmetlere tahsisi, cetvellerin yapılması, muhasebesi, denetlenmesi ve sair hususları Vakıflar Genel MüdürlüÄŸü, diÄŸer cami ve mescitlerdeki teberrükat eÅŸyasını ise ilgili birim, kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi ile düzenlemek.

•BaÅŸkanlığın sosyal ve kültürel faaliyetlerini yürütmek, diyanet evi ve benzeri sosyal tesislerin kurulması ve iÅŸletilmesini saÄŸlamak.

•Taşınmaz mal kayıtlarını tutmak.

•BaÅŸkanlık bütçesinden kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluÅŸ, sandık ve benzeri teÅŸekküllere yapılacak yardımlar ile ilgili iÅŸlemleri yürütmek.

•BaÅŸkanlıkça düzenlenen yardım kampanyalarını organize etmek.

•Ayni ve nakdi bağışların kabulünü ve bağışların özel bir hesapta toplanmasını saÄŸlayarak münhasıran dini hizmetler için sarf edilmesini temin etmek, BaÅŸkanlık onayı ile kabul edilecek ÅŸartlı bağışlarda ÅŸarta riayeti saÄŸlamak.

•Mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlar üzerinde bulunan ve Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı tarafından yönetilen cami ve mescitlerin müÅŸtemilatındaki yerlerin kiralanması hususunda Maliye Bakanlığı ile iÅŸbirliÄŸi içinde gerekli düzenlemeleri yapmak.

•Din görevlilerinin giyecekleri görev kıyafetlerinin tasarımını yapmak veya yaptırmak ve bu kıyafetlerin satın alma ve dağıtım iÅŸlemlerini yürütmek.

•BaÅŸkanlığın sivil savunma ve seferberlik hizmetlerini planlamak ve yürütmek.

Döner Sermaye Ä°ÅŸletme MüdürlüÄŸü

BaÅŸkanlıkça basımına karar verilen eserlerin basım, yayım, satış, tanıtım ve dağıtımı ile ilgili iÅŸ ve iÅŸlemleri yürütür.

Döner Sermaye Ä°ÅŸletme MüdürlüÄŸü’nün görevleri, “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı Dini Yayınlar Döner Sermaye Ä°ÅŸletmesi YönetmeliÄŸi”nde aÅŸağıdaki ÅŸekilde belirlenmiÅŸtir:

•BaÅŸkanlık yayınlarının satış, dağıtım ve tanıtımını saÄŸlamak,

•Ä°ÅŸletmenin, Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı Yayın YönetmeliÄŸi gereÄŸince yürütülen yayın hizmetleri ile ilgili idarî, malî ve diÄŸer iÅŸlerini, ilgili mevzuat ve iÅŸletme Yönetim Kurulu kararları çerçevesinde, iÅŸletmecilik esaslarına uygun olarak yürütmek,

•Ä°ÅŸletmenin muhasebe, ayniyat, ambar, tahakkuk ve ödemelerle ilgili hizmetlerinin usulüne uygun ÅŸekilde yürütülmesini saÄŸlamak ve denetlemek,

•Ä°ÅŸletme ile ilgili konularda BaÅŸkanlıkça verilen diÄŸer görevleri yapmak.

Özel Kalem MüdürlüÄŸü

BaÅŸkanlık Makamının protokol, sekreterlik, evrak ve yazı iÅŸlerini yürütür.

Müdürlükçe sunulan hizmetler, “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı Görev ve Çalışma Yönergesi”nin 84. maddesinde aÅŸağıdaki ÅŸekilde belirlenmiÅŸtir:

•BaÅŸkanın imza veya parafına sunulmak üzere birimlerden gelen yazı ve dosyaları inceleyip gereken düzeltmeleri yaptırdıktan sonra Makama sunmak,

•BaÅŸkanın imza veya parafından çıkan evrak ve dosyaları bekletmeden ilgili birimlere göndermek, Devlet Bakanının imzasına sunulması gerekenleri Bakanlığa göndermek, bunlardan sonuçlananların ilgili birimlere intikalini saÄŸlamak,

•BaÅŸkan tarafından verilen konuları incelemek, deÄŸerlendirmek, cevaplandırılması gereken hususların araÅŸtırmasını yapmak ve zamanında cevaplarını hazırlayarak Makama sunmak,

•BaÅŸkanlık Makamına gelen telgraf, yazı, mektup ve davetiyeleri zimmetle teslim almak, incelemek ve "Evrak Akış ve Talimat FiÅŸi" düzenleyerek her gün mesai bitiminden önce Makama sunmak,

•BaÅŸkanla görüÅŸmeye gelen ve süreli yayınlarda haber olarak verilmesi gereken kiÅŸi veya heyetleri ve BaÅŸkanın katılacağı önemli programları Dini Yayınlar Dairesi BaÅŸkanlığına bildirmek ve bu Daireden de bir görevlinin görüÅŸmelerde hazır bulunmasını saÄŸlamak,

•BaÅŸkanın katıldığı toplantı, brifing, görüÅŸme ve diÄŸer programları takip etmek, bunlara ait not ve tutanakları tanzim etmek, rapor haline getirmek ve Makama sunmak,

•BaÅŸkanın yurt içi gezileri ile ilgili iÅŸ ve iÅŸlemleri takip etmek, refakat etmek, gerekli bilgi ve belgeleri önceden ve yolculuk esnasında derlemek,

•Yabancı uyruklu ziyaretçiler hakkında önceden gerekli bilgileri toplamak, ihtiyaç duyulduÄŸunda görüÅŸme saatinde ziyaretçinin konuÅŸtuÄŸu dile göre tercümanların bulunmasını saÄŸlamak,

•Gerekli koordinenin saÄŸlanabilmesi için bir sonraki günün randevuları hakkında her gün mesai bitiminden önce BaÅŸkana ve ilgili birime bilgi vermek,

•Ä°ÅŸlemi biten randevu takip çizelgelerini aylık ve yıllık olarak bir dosyada muhafaza etmek ve her yılın sonunda, gelen ziyaretçilerle ilgili istatistiki dokümanlar hazırlamak,

•BaÅŸkanın istediÄŸi randevuların alınmasını saÄŸlamak, bunları kaydetmek, takip etmek ve sonuçlandırmak,

•BaÅŸkanlığımızı ilgilendiren ÅŸahıslar ile Devlet erkânının yakınlarının nikâh, düÄŸün, hastalık ve ölüm haberlerini takip etmek, ilgililere BaÅŸkanın geçmiÅŸ olsun, baÅŸsaÄŸlığı ve kutlama mesajlarının gönderilmesini saÄŸlamak,

•Makamı ilgilendiren kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgeleri toplamak, muhafaza etmek ve her an istifadeye hazır halde tutmak,

•BaÅŸkanlık Makamı için gerekli malzeme alımlarıyla ilgili ihtiyaçları tespit etmek, talep yazılarını hazırlamak, takip etmek ve tedarikini saÄŸlamak; BaÅŸkanlık Makamı ve Protokol MüdürlüÄŸünde bulunan demirbaÅŸ eÅŸyanın kayıt, tescil ve terkin iÅŸlemlerini yürütmek,

•Protokol konusunda amirlerince verilen diÄŸer görevleri yapmak.

Basın ve Halkla Ä°liÅŸkiler MüÅŸavirliÄŸi

BaÅŸkanlıkla ilgili basın ve yayın organlarında yer alan dinî ve meslekî haber ve yazıları derler, deÄŸerlendirir, BaÅŸkanlık Makamı’na sunar, gerektiÄŸinde birer suretini ilgili birimlere intikal ettirir. Basın açıklamaları, bülten ve tekzip iÅŸlerini yürütür. Önemli gün ve gecelerde yayınlanacak mesajları hazırlayarak Makamın onayı ile ilgili basın-yayın organlarına ulaÅŸtırır. Basın-yayın kuruluÅŸlarının BaÅŸkan veya uygun göreceÄŸi BaÅŸkanlık yetkilileri ile görüÅŸme, röportaj ve program taleplerini takip ederek sonuçlandırır. BaÅŸkanın basın toplantıları ile ilgili hazırlıkları yapar. Basından gelen soruları ilgili yerlere intikal ettirerek cevapların zamanında hazırlanmasını ve soru sahiplerine ulaÅŸtırılmasını saÄŸlar. Halkla iliÅŸkiler konusundaki diÄŸer iÅŸ ve iÅŸlemleri yürütür.

633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” un 7 nci maddesine göre, Basın ve Halkla Ä°liÅŸkiler Åžubesi MüdürlüÄŸünün görevleri ÅŸunlardır:

•BaÅŸkanlıkla ilgili olarak iç ve dış basında yer alan haber, yorum ve yayınları takip etmek, ilgilileri zamanında haberdar etmek ve gerekli açıklamaların yapılması ile ilgili iÅŸleri yürütmek.

•BaÅŸkanlığın kamuoyuna duyurulmasını uygun gördüÄŸü haber, bildiri, demeç, mesaj, görüÅŸ ve kararları iç ve dış basına, haber ajanslarına, radyo ve televizyon kuruluÅŸlarına süresi içinde ulaÅŸtırmak, BaÅŸkanlığın basın kuruluÅŸları ile iliÅŸkilerini ve basın toplantılarını düzenlemek.

•BaÅŸkanlığın halkla iliÅŸkilerle ilgili faaliyetlerini planlamak, yürütmek ve BaÅŸkanlığa gönderilen her türlü ihbar, ÅŸikâyet, öneri ve istekleri deÄŸerlendirerek gereÄŸi için ilgili birimlere göndermek.

•9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre yapılacak bilgi edinme baÅŸvurularını etkin, süratli ve doÄŸru bir ÅŸekilde sonuçlandırmak üzere gerekli tedbirleri almak

 

Başkanlığımız

 

KuruluÅŸ ve Tarihçe

 

A. DÄ°YANET Ä°ÅžLERÄ° BAÅžKANLIÄžININ KISA TARÄ°HÇESÄ°

 

Sosyal hayatın vazgeçilmez bir unsuru olan dine dair iÅŸlerin yürütülmesi için kurumsal bir hüviyete her hâlükârda ihtiyaç bulunduÄŸu açıktır. Ülkelerde din hizmetlerinin sunumu her ülkenin kendi gelenek ve kültüründen gelen özelliklere göre ÅŸekillenmektedir. Türkiye’de din hizmetleri geçmiÅŸten günümüze hep bir kamu hizmeti olarak görüle gelmiÅŸtir. Osmanlı devleti çoÄŸunluÄŸun dini olan Ä°slam dini ile ilgili iÅŸleri olduÄŸu gibi azınlıkların dini iÅŸlerini de kamu hizmeti anlayışı içerisinde idare etmiÅŸtir.

 

Osmanlı devletinde Ä°slam dinine dair iÅŸler ve Müslümanlara sunulacak din hizmetleri, bir devlet görevlisi olan Åžeyhülislam tarafından idare edilmiÅŸtir. Åžeyhülislamlık, Ä°mparatorluÄŸun son iki asrına gelinceye kadar vakıflar ve din hizmetlerinin yanında adliye ve eÄŸitim hizmetlerini de yürütmüÅŸtür. Tanzimat’tan sonra, adliye ve maarif nezaretlerinin kurulmasıyla birlikte Åžeyhülislamlığın yetki alanı sadece dini konularla sınırlı hale gelmiÅŸtir. Ömürleri boyunca bu hizmeti sürdürmek üzere atanan Åžeyhülislamların devlet erkânı arasındaki konumunda zaman içerisinde deÄŸiÅŸimler olmuÅŸ; daimi olarak Divan (Bakanlar Kurulu) üyesi kabul edildikleri zamanlar olduÄŸu gibi, gerektiÄŸinde Divana katıldıkları zamanlar da olmuÅŸtur. Son dönemlerde kabine sistemine geçildikten sonra Åžeyhülislam, Åžer’iye ve Evkaf Nazırı adıyla kabine üyesi sayılmış ve görev süresi, üyesi olduÄŸu hükümetin ömrüne baÄŸlı hale gelmiÅŸtir. 

 

Cumhuriyetin ilanından önce, kurtuluÅŸ savaşı ve yeni bir devletin kurulması gibi son derece olaÄŸanüstü hallerin yaÅŸandığı bir zaman diliminde kurulan TBMM Hükümeti döneminde de din hizmetleri ihmal edilmemiÅŸ, 3 Mayıs 1920 tarihinde oluÅŸturulan hükümette, Osmanlı dönemindeki Åžeyhülislamlık ve Evkaf Nezaretinin hizmetlerini deruhte etmek üzere Åžer’iye ve Evkaf Vekâleti adı altında bir bakanlık yer almış ve 3 Mart 1924’te Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı kuruluncaya kadar ülkede din hizmetlerini yürütmüÅŸtür. Din hizmetlerinin politikanın dışında ve üstünde tutulması gerektiÄŸi düÅŸüncesinden hareketle kaldırılan bu bakanlık, Osmanlı devletindeki Åžeyhülislamlık ile Türkiye Cumhuriyetindeki Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı arasında köprü vazifesi görmüÅŸtür.

Cumhuriyetin bir kurumu olmakla birlikte tarihsel kökeni itibarıyla Åžeyhülislâmlığa dayanan ve onun geleneksel misyonunu sürdürmek üzere kurulan Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı’nın görevi, kuruluÅŸ kanunu olan 3 Mart 1924 tarihli ve 429 sayılı Kanun’da ‘Ä°slam dininin itikat ve ibadet alanıyla ilgili iÅŸleri yürütmek ve dini kurumları idare etmek’ ÅŸeklinde ifade edilmiÅŸtir. Ülkedeki tüm cami ve mescitlerle bunların görevlilerinin idaresi BaÅŸkanlığa verildiÄŸi gibi tekke ve zaviyelerle bunların görevlisi olan ÅŸeyhlerin idaresi de BaÅŸkanlığa verilmiÅŸtir. 1925 yılında tekke ve zaviyelerin kapatılması ile birlikte bunlara dair hususlar BaÅŸkanlığın görev alanından çıkarılmıştır.

 

429 sayılı yasa BaÅŸkanlık teÅŸkilatı ve kadroları hakkında bir husus içermemiÅŸ, ancak 1924-1926 yılları bütçe kanunlarında kadro dereceleri ve sayıları belirtilmeksizin merkez teÅŸkilatında, Reis, Heyet-i MüÅŸavere, memurin-i merkeziye ve müstahdemin-i muhtelife; taÅŸra teÅŸkilatında ise müftiler, müfti müsevvidleri, müstahdemin-i ilmiye, vaizler, dersiamlar ve müftilikler müstahdemini kadroları maaÅŸ yekûnu olarak yer almıştır.

1927 Yılı Bütçe Kanunu’nda, 71’i merkezde olmak üzere toplam 7172 adet kadro tahsis edilen Diyanet Ä°ÅŸleri ReisliÄŸi’nin merkez ve taÅŸra teÅŸkilatlarının idarî yapısı da ilk defa belirtilmiÅŸtir. Buna göre, merkez teÅŸkilatında Heyet-i MüÅŸavere ile Tetkik-i Mesâhif Heyeti ReisliÄŸi, Müessesât-ı Diniye Müdüriyeti, Memurîn ve Sicil Müdüriyeti, Levâzım Müdüriyeti, Tahrirat ve Evrak Müdüriyeti; taÅŸrada ise vilayet ve kazalarda müftülükler yer almıştır.

1931 Yılı Bütçe Kanunu ile bütün cami ve mescitlerin idaresi ve bunların görevlileri Evkâf Umûm MüdürlüÄŸü’ne devredilmiÅŸ ve bu sebeple Dini Müesseseler MüdürlüÄŸü ile Levazım MüdürlüÄŸü’nün personeli, 4081 hayrat hademesi, 26 cuma ve kürsü vaizi kadrolarıyla birlikte Evkâf Umum MüdürlüÄŸü’ne geçmiÅŸtir. Alt yapısı zaten oldukça zayıf ve yetersiz bulunan BaÅŸkanlık, bu kanunla neredeyse iÅŸlevsiz hale gelmiÅŸtir. Söz konusu yanlış uygulama 1950 yılına kadar devam etmiÅŸtir.

 

22.06.1935 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüÄŸe giren 2800 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri ReisliÄŸi TeÅŸkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun”, BaÅŸkanlığımızın ilk teÅŸkilat kanunudur. Bu kanunda, teÅŸkilatın yapısı, kadro durumu, merkez ve taÅŸra görevlilerinin nitelikleri ve tayin usulleri belirlenmiÅŸ, her vilayet ve kazada bir müftü bulunacağı hükme baÄŸlanmış, müftü seçimi usulü belirlenmiÅŸtir. 29.04.1950 tarihinde yürürlüÄŸe giren 5634 sayılı Kanunla Diyanet Ä°ÅŸleri ReisliÄŸi’nin adı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı” olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ, Evkâf Umum MüdürlüÄŸü’ne devredilen cami ve mescitlerin idaresi ve cami görevlileri (Hademe-i Hayrat) kadroları yeniden Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı’na verilmiÅŸtir. 1961 Anayasası Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı'nı Anayasal bir kurum olarak düzenlemiÅŸ, genel idare içinde yer vermiÅŸ ve bu kurumun, özel kanununda gösterilen görevleri yerine getirmesini öngörmüÅŸtür. 1982 Anayasası, ‘Genel idare içinde yer alan Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı, laiklik ilkesi doÄŸrultusunda, bütün siyasi görüÅŸ ve düÅŸünüÅŸlerin dışında kalarak ve milletçe dayanışma ve bütünleÅŸmeyi amaç edinerek, özel kanununda gösterilen görevleri yerine getirir.’ hükmü ile BaÅŸkanlığın görevlerini yerine getirirken uyması gereken kıstasları belirlemiÅŸ, BaÅŸkanlığa tarihi bir misyon yüklemiÅŸtir.

 

5634 sayılı Kanunla oluÅŸturulan Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı’nın teÅŸkilat ve kadro yapısı 1965 yılına kadar aynen devam etmiÅŸtir. 15.08.1965 tarihinde yürürlüÄŸe giren 633 sayılı “Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun” BaÅŸkanlığın görevleri noktasında önemli bir açılım getirmiÅŸ, Ä°slam dininin ahlak alanı ile iÅŸleri yürütmek de görevler arasında sayılmıştır. Kanun’da BaÅŸkanlığın görevi, ‘Ä°slâm dininin inançları, ibadet ve ahlâk esasları ile ilgili iÅŸleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmek’ ÅŸeklinde ifade edilmiÅŸtir. Bu Kanunla, BaÅŸkanlıkla ilgili mevzuat tek metinde toplanmıştır. Daha sonraki yıllarda da ihtiyaca binaen eÄŸitim merkezi müdürlüÄŸü, hac iÅŸleri müdürlüÄŸü gibi yeni birimler Bakanlar Kurulu kararlarıyla teÅŸkilata ilave olmuÅŸtur. 26 Mart 1976 tarihli ve 1982 sayılı Kanun’la 633 sayılı Kanun’da bazı önemli yenilikler ve deÄŸiÅŸiklikler yapılmış ancak bu Kanun, Anayasa Mahkemesi’nin 18.12.1979 tarihli ve E.79/25-K:79/46 sayılı kararıyla usul yönünden iptal edilmiÅŸtir. Meydana gelen hukukî boÅŸluk ancak 01.07.2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanun ile 31 yıl sonra doldurulabilmiÅŸtir. 24.02.1978 tarihli ve 7/14656 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bazı birimler daire baÅŸkanlığına dönüÅŸtürülmüÅŸ, eÄŸitim merkezlerinin sayısı 5’e çıkarılmış ve ilk defa 10 adet Yurtdışı Din Hizmetleri MüÅŸavirliÄŸi kadrosu ihdas edilerek, BaÅŸkanlığın yurtdışında da teÅŸkilatlanması saÄŸlanmıştır.

 

14.12.1983 tarihli Resmî Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanan 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki sayılan cetvellerde BaÅŸkanlığımıza tahsis edilen kadrolar da yayımlanmış ve 3046 sayılı “Bakanlıkların KuruluÅŸ ve Görevleri Hakkında Kanun”a uygun olarak BaÅŸkanlık yeniden teÅŸkilatlandırılmıştır. Bu çerçevede, merkez teÅŸkilatı bir BaÅŸkan, beÅŸ baÅŸkan yardımcısı, beÅŸ danışma ve denetim birimi, beÅŸ ana hizmet birimi ve dört yardımcı hizmetler birimi ÅŸeklinde; taÅŸra teÅŸkilatı 67 il müftülüÄŸü, 582 ilçe müftülüÄŸü ve 7 eÄŸitim merkezi müdürlüÄŸü ÅŸeklinde; yurt dışı teÅŸkilatı ise 16 din hizmetleri müÅŸavirliÄŸi ve 17 din hizmetleri ataÅŸeliÄŸi ÅŸeklinde oluÅŸturulmuÅŸtur.

 

BaÅŸkanlığın mevcut teÅŸkilat yapısı, 633 sayılı Kanun’da çok kapsamlı deÄŸiÅŸiklikler yapan 01.07.2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanun ile belirlenmiÅŸtir. Söz konusu Kanun BaÅŸkanlığa çok önemli kazanımlar saÄŸlamıştır. BaÅŸkanlık, hiyerarÅŸik olarak genel müdürlük seviyesinden müsteÅŸarlık seviyesine yükseltilmiÅŸ, iki sürekli kurula ilaveten dokuz adedi genel müdürlük seviyesinde olmak üzere on dört hizmet birimi oluÅŸturulmuÅŸtur. BaÅŸkanın görev süresi 5 yıl ile sınırlandırılmış, bir kiÅŸinin en fazla iki kez bu göreve getirilebileceÄŸi hükme baÄŸlanmıştır. BaÅŸkan yardımcılarının sayısı üçe düÅŸürülmüÅŸtür. Din Ä°ÅŸleri Yüksek Kurulu için üye seçimini yapacak heyetin kapsamı geniÅŸletilmiÅŸ, teÅŸkilatın her kademesinden temsilcilerin katılımı saÄŸlanmıştır. Gerek Din Ä°ÅŸleri Yüksek Kurulu gerekse diÄŸer birimlere verilen yeni birçok görevle uluslararası alanda etkin bir din hizmeti sunmanın yasal alt yapısı oluÅŸturulmuÅŸtur.

Bu baÄŸlamda, çağımızda din hizmeti sunmanın bir gereÄŸi olarak cami dışı din hizmetlerinin önü açılmış, BaÅŸkanlık personelinin hizmet içi eÄŸitimleri için gerekli alt yapı hazırlanmış, radyo ve televizyon kurulması BaÅŸkanlığa bir görev olarak verilmiÅŸtir. BaÅŸkanlık, toplumu din konusunda aydınlatma noktasında her türlü imkândan yararlanmaya memur edilmiÅŸtir. Modern yönetimin bir gereÄŸi olarak insan kaynakları yönetim sistemi benimsenmiÅŸ ve personelin kariyer sistemine göre alınarak yetiÅŸtirilmesi saÄŸlanmıştır. BaÅŸkanlığın ihtiyaç duyduÄŸu kadrolar ihdas edilerek personelin yıllardır maÄŸdur durumda bulunduÄŸu özlük hakları istenildiÄŸi gibi olmasa da iyileÅŸtirilmiÅŸtir. Özetle, söz konusu Kanun din hizmetlerinin önünü açmış, engel görülebilecek bazı hususları bertaraf etmiÅŸ, personelin uygun bir ortamda hizmet etmesini saÄŸlamıştır.

 

Üsküdar Ä°lçe MüftülüÄŸü

Sultantepe Mah.Selmanıpak Cad.SelmanaÄŸa ÇeÅŸme Sok. No:5 34261 Üsküdar / Ä°STANBUL
Tel: (0216) 553 07 82 - 553 47 45 - 391 54 36