Hoca Ali Rıza

Hoca Ali Rıza (1858; Üsküdar, İstanbul - 1930, Üsküdar), Türk ressam

Hoca Ali Rıza

1858 yılında Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde dünyaya geldi.Üsküdar RüÅŸtiyesi, ardından 1880 yılında Kuleli Askeri Ä°dadisi (Kuleli Askeri Lisesi)'ne, girdi. ÖÄŸrenimini Mekteb-i Harbiye-i Åžahane’de sürdüren Hoca Ali Rıza, Osman Nuri PaÅŸa, Süleyman Seyyid ve Mösyö Gués gibi seçkin hocaların öÄŸrencisi oldu. 1881 yılında Harbiye Resim Sınıfı’ndaki baÅŸarılı çalışmalarından dolayı Sultan II. Abdülhamid tarafından NiÅŸan-i Mecidi’yle ödüllendirildi.

884 yılında Harbiye’nin MenÅŸe-i Muallim programından Piyade Mülazım-ı Sani (TeÄŸmen) rütbesiyle mezun oldu ve öÄŸretmeni Osman Nuri PaÅŸa’nın yardımcılığına atandı. 1891 yılında Osmanlı Devleti’nin ilk baÅŸkentlerinde inceleme çalışmaları yapan bir heyete katılarak Türk-Ä°slam eserlerine ait görünümleri defterlerine aktardı.

1895’te KolaÄŸası rütbesindeyken Yıldız Porselen Fabrikası’nda porselen tasarımları yaptı. 1895’te Fausto Zonaro’yla tanışan sanatçı, 1897’de DeÄŸirmendere’de resim çalışmaları yaptı.

1897’de Türk Yunan savaşını anlatan muharebe konulu resimler çalıştı. 1903 yılında Mahmut Åževket PaÅŸa’nın isteÄŸiyle “Eski Osmanlı” kıyafetlerini kapsayan bir albüm çalışmasına katıldı. 1903 yılında Türk Esliha-i Antika Müzesi’nin kuruluÅŸu için oluÅŸturulan komisyonda görevlendirilen sanatçı. 1909 yılında BaÅŸ Ressam olarak baÅŸladığı Harbiye Matbaası’nda iki yıl süre ile çalıştı.

1909 ile 1912 yılları arasında Osmanlı Ressamlar Cemiyeti BaÅŸkanlığı görevini sürdürürken; 1909’da Üsküdar Ä°skele Gazinosu’nda resim sergisi düzenledi.

1910 yılında Åžehzadegan sınıflarında hocalık yapan Hoca ali Rıza, 1911 yılında Kaymakam (Yarbay) rütbesindeyken emekliye oldu.

1914’te Ä°nas Sanayi-i Nefise Mektebi’nde Peyzaj Muallimi olarak görev yaptı. 1917'de Maarif Nezareti’ne baÄŸlı olan Sanayi-i Nefise Encümeni azalığına seçildi. 1918’de baÅŸladığı Çamlıca Ä°nas Sultanisi’ (Çamlıca Kız Lisesi)’ndeki Resim MuallimliÄŸi üç yıl sürdü. 1921 Üsküdar Kız Sanayi-i Mektebi’nde Resim MuallimliÄŸi, ve 1929 yılında Sultan Ahmet Erkek Ameli Hayat Okulu’nda Muallimlik yaptı.

Karakalem ile suluboya tekniÄŸindeki yetkinliÄŸi ve hızlı çalışma temposuyla, (beÅŸ bin gibi bir sayıya ulaÅŸan) çok sayıda Ä°stanbul peyzajı betimleyen, kentin mahallerini, Üsküdar’dan Bebek’e, Arnavutköy’den Burgazada’ya kadar semt yaÅŸantılarını, kahvehaneleri, deniz kıyılarını yorumlayan sanatçı, 30 Mart 1930’da Üsküdar’da öldü. Mezarı Karacaahmettedir.